ΑΜΕΑ θεωρείται ένα άτομο, το οποίο έχει κάποια φυσική ή νοητική ανεπάρκεια ή αντιμετωπίζει χρόνια ιατρικά προβλήματα. Περίπου 8 % του πληθυσμού της Ελλάδας, κατατάσσονται στα άτομα με αναπηρία, υπό την ευρεία έννοια.
Όλα τα άτομα με αναπηρία έχουν δικαίωμα στην οδοντιατρική φροντίδα. Οδοντιατρική φροντίδα δεν είναι μόνο η θεραπεία, αλλά και η πρόληψη η οποία επιτυγχάνεται με διαδικασίες στο σπίτι αλλά και στο οδοντιατρείο.
Οδοντιατρική φροντίδα ΑΜΕΑ στο σπίτι
Πρώτα από όλα θαπρέπει να γίνει βίωμα η επίσκεψη στον οδοντίατρο, σε τακτά χρονικά διαστήματα και μάλιστα καλό θα ήταν να ξεκινήσει από μωρό.
Ανάλογα με το ποσοστό συνεργασίας και επικοινωνίας με το περιβάλλον που έχει ο άνθρωπός μας, προσαρμόζουμε και την στοματική του υγιεινή στο σπίτι, κάτι που μπορούμε να το μάθουμε με την βοήθεια του οδοντιάτρου.
Εξηγούμε πάντα τι κάνουμε και γιατί είναι καλό αυτό στον άνθρωπό μας. Του λέμε πάντα αλήθειά για το πως θα νιώσει, αν θα ενοχληθεί ή όχι και πόσο.
Να προτιμάτε την ηλεκτρική οδοντόβουρτσα η οποία μειώνει τον χρόνο χρήσης στο στόμα και  καθαρίζει ικανοποιητικά. Η ποσότητα οδοντόκρεμας να είναι ελάχιστη.
Καλό θα ήταν επίσης να στάζουμε μερικές σταγόνες gel φθοριούχου κασσίτερου στο στόμα του όταν κοιμάται. Το φθόριο δυναμώνει τα δόντια ενώ ο φθοριούχος κασσίτερος καταστρέφει τον στρεπτόκοκκο Mutans που προκαλεί τερηδόνα.
Τέλος θα πρέπει η διατροφή του να μην περιέχει τροφές που περιέχουν ζάχαρη.
Χρήσιμες πληροφορίες για γονείς με ΑΜΕΑ εδώ.
Οδηγίες στοματικής υγιεινής για τους φροντιστές των ΑΜΕΑ, από τον Οδοντιατρικό Σύλλογο Πειραιά
Οδοντιατρική φροντίδα ΑΜΕΑ στο οδοντιατρείο
Η γνωριμία με τον οδοντίατρο αλλά κυρίως με την οδοντιατρική θεραπεία θα πρέπει να γίνεται σταδιακά. Όλες οι οδοντιατρικές εργασίες γίνονται με μια βαθμιαία σειρά, από την πιο εύκολη στην πιο δύσκολη.
Στους ασθενείς με ειδικές ανάγκες τα ραντεβού πρέπει να είναι όσο το δυνατόν πιο μικρά σε διάρκεια, μια και αποσπάται γρήγορα η προσήλωσή τους. Επίσης εξηγούνται οι διαδικασίες κυρίως εφαρμόζοντας την τεχνική ΠΕΔΕΙΚΑ, δηλαδή ΠΕς, ΔΕΙξε, ΚΑνε. Λέμε στον ασθενή τι θα κάνουμε,δείχνουμε στον ασθενή τι θα κάνουμε εκτός του στόματος και τελικά το κάνουμε.
Η οδοντιατρική εξέταση ενός ασθενούς με ειδικές ανάγκες προϋποθέτει ότι θα υπάρχει και ο κατάλληλος εξοπλισμός. Η οδοντιατρική φασκιά (pedi wrap) τοποθετείται πάνω στην οδοντιατρική καρέκλα και περιλαμβάνει ιμάντες υφασμάτινους που τυλίγουν τα πόδια και τα χέρια του παιδιού απαλά και έτσι, το παιδί αισθάνεται ασφάλεια λόγω του ότι δεν μπορεί να κάνει ανεξέλεγκτες κινήσεις. Έτσι μπορούμε να δουλέψουμε με ταχύτητα έχοντας ελαχιστοποιήσει τις αντιδράσεις του ασθενή κατά τον χρόνο εργασίας στην οδοντιατρική καρέκλα.
Στην εξέταση που πραγματοποιείται είναι απαραίτητη η παρουσία των γονιών, διότι τα παιδιά φοβούνται πολύ και δυσκολεύονται να εμπιστευτούν άγνωστα πρόσωπα.
Οδοντιατρική φροντίδα ΑΜΕΑ γενικά:
Στην Ελλάδα τη θεραπεία των ΑΜΕΑ αναλαμβάνει συνήθως ο παιδοδοντίατρος, ο οποίος είναι σε θέση να διαχειριστεί ιδιαίτερους ασθενείς. Επίσης υπάρχουν τμήματα νοσοκομειακής περίθαλψης, τα οποία παρέχουν οδοντιατρική θεραπεία σε ΑΜΕΑ.
Η οδοντιατρική θεραπεία των ατόμων με ειδικές ανάγκες απαιτεί ιδιαίτερες δεξιότητες από την πλευρά του οδοντιάτρου, όπως η κοινωνική ευαισθησία, οι γνώσεις ψυχολογίας, οι γνώσεις οδοντικής παθολογίας που εμφανίζουν τα γενετικά σύνδρομα και περισσότερες γνώσεις γύρω από τις πιθανές ευαισθησίες του ασθενούς, παράλληλα με ένα κατάλληλα εξοπλισμένο οδοντιατρείο, ώστε να υλοποιηθεί με επιτυχία η οδοντιατρική θεραπεία στα άτομα αυτά.
Κύριος παράγοντας επίσης είναι η ύπαρξη βοηθού οδοντιάτρου και άλλα ειδικά βοηθήματα.
Ειδικό πρόγραμμα νοσοκομειακής οδοντιατρικής ΑΜΕΑ
Πηγές: 1 ,2 ,3

Ορισμός: Οι διαταραχές κροταφογναθικής διάρθρωσης και μυών (TMJ), αποτελούν προβλήματα ή συμπτώματα των μασητήριων μυών και των αρθρώσεων που συνδέουν την κάτω γνάθο με το κρανίο.
Εναλλακτικά ονομάζεται και δυσλειτουργία κροταφογναθικής διάρθρωσης ή κροταφογναθικό σύνδρομο.

Πολλά συμπτώματα που σχετίζονται με την TMJ προκαλούνται από τις φυσικές πιέσεις  στις δομές γύρω από την άρθρωση. Οι δομές αυτές περιλαμβάνουν:

• Τον αρθρικό χόνδρο
• Τους μύες της σιαγόνας, του προσώπου και του λαιμού
• Τους γειτονικούς συνδέσμους, αιμοφόρα αγγεία και νεύρα
• Τα δόντια

Οι αιτιολογίες που δίνονται για αυτές τις παθήσεις δεν είναι καλά τεκμηριωμένες ακόμα. Αυτές περιλαμβάνουν:

• Κακή σύγκλειση των δοντιών ή ορθοδοντικά σιδεράκια
• Στρες και σφίξιμο των δοντιών.
• Κακή στάση του κεφαλιού (π.χ κράτημα του κεφαλιού μπροστά όταν κοιτάμε την οθόνη του η/υ)
• Άγχος και στρες
• Πτωχή δίαιτα
• Έλλειψη ύπνου
• Αρθρίτιδα, κατάγματα, εξαρθρώσεις και δομικά προβλήματα εκ γενετής

Συμπτώματα:

• Δυσκολία ή δυσφορία κατά τη μάσηση ή το δάγκωμα
• Ήχος όταν ανοίγετε ή κλείνετε το στόμα
• Αμβλύς, δυνατός πόνος στο πρόσωπο
• Ωταλγία
• Πονοκέφαλος
• Πόνος ή ευαισθησία στη γνάθο
• Μειωμένη ικανότητα ανοίγματος ή κλεισίματος του στόματος

Μπορεί να πρέπει να δείτε περισσότερους από έναν ειδικούς για τον πόνο και τα συμπτώματα TMJ, όπως τον παθολόγο σας, έναν οδοντίατρο ή έναν ΩΡΛ, ανάλογα με τα συμπτώματά σας.
Μια πλήρης εξέταση μπορεί να ενέχει:

• Οδοντιατρική εξέταση για να διερευνηθεί εάν έχετε κακή ευθυγράμμιση κατά το δάγκωμα
• Ψηλάφηση της άρθρωσης και των μασητήριων μυών για ευαισθησία
• Πίεση γύρω από το κεφάλι για περιοχές που είναι ευαίσθητες ή επώδυνες
• Ολίσθηση των δοντιών από πλευρά σε πλευρά
• Παρακολούθηση, ψηλάφηση και ακρόαση της άρθρωσης κατά το άνοιγμα και κλείσιμο
• Ακτινογραφίες για να αναδειχθούν τυχών ανωμαλίες

Ο γιατρός θα πρέπει επίσης να εξετάσει και άλλες παθήσεις, όπως λοιμώξεις, ωτίτιδες, νευραλγίες, ή νευρολογικά προβλήματα και κεφαλαλγίες, ως το αίτιο των συμπτωμάτων σας. Μην επαναπαυτείτε στη γνώμη ενός μόνο γιατρού.
Σπάνια απαιτείται επανορθωτικό χειρουργείο της γνάθου ή αρθροπλαστική.
Δείτε άμεσα το γιατρό σας εάν έχετε πρόβλημα να φάτε ή να ανοίξετε το στόμα σας.
Πρόληψη

• Αποφύγετε να τρώτε σκληρά φαγητά και να μασάτε τσίχλα.
• Μάθετε τεχνικές χαλάρωση για τη μείωση του συνολικού στρες και της μυϊκής τάσης.
• Διατηρήστε καλή στάση, ιδιαίτερα εάν εργάζεστε όλη μέρα σε υπολογιστή. Να σταματάτε συχνά για να αλλάζετε θέση, να ξεκουράζετε τα χέρια και να ανακουφίζετε κουρασμένους μύες.
• Να χρησιμοποιείται μέτρα ασφαλείας για να μειώσετε τον κίνδυνο καταγμάτων και εξαρθρώσεων.

Διαβάστε περισσότερα εδώ

Σήμερα στις δύσκολες (και όχι μόνο) οδοντιατρικές εργασίες γίνεται χρήση τοπικής αναισθησίας με λιδοκαΐνη ή αρτικαΐνη για ισχυρότερη αναισθητική δράση. Παλιά όμως τι συνέβαινε; Ποια είναι η πορεία της τοπικής αναισθησίας στην οδοντιατρική;
Το 1860 ο Γερμανός χημικός Albert Niemann απομόνωσε την κοκαΐνη από τα φύλλα του θάμνου Κόκα της Νότιας Αφρικής. Μετά την ανακάλυψη, χημικοί της Ευρώπης και της Αμερικής άρχισαν τα πειράματα με την κοκαΐνη. Πρώτος ο Φρόυντ πρότεινε τις αναλγητικές ιδιότητες της κοκαΐνης στον φίλο του γιατρό Karl Koller.

 
Το 1884 ο Δρ Karl Koller παρουσίασε για πρώτη φορά την τοπική αναισθησία σε ένα Οφθαλμολογικό Συνέδριο στη Βιέννη. Δυο βδομάδες μόνο από την παρουσίαση ξεκίνησε η χρήση της κοκαΐνης ως αναισθητικό από τους οδοντιάτρους, με τον  William Haldsted να κάνει αναισθητική ένεση στην κάτω γνάθο ασθενούς για να προχωρήσει στην εξαγωγή δοντιού. Ο ασθενής δεν ένιωσε καθόλου πόνο κατά την εξαγωγή.

Πριν τη χρήση της κοκαΐνης ως αναισθητικό, οι οδοντίατροι έκαναν όλες τις οδοντιατρικές εργασίες στον ασθενή χωρίς κανένα απολύτως είδος αναισθησίας.
Τα χαρακτηριστικά της κοκαΐνης ως αναισθητικό ήταν
– Άμεση αναισθησία με μικρή διάρκεια
– Τοπική επίδραση
– Αίσθηση ευφορίας στον ασθενή
– Καρδιακές επιδράσεις, όπως αύξηση των καρδιακών χτύπων
Η αίσθηση αυτή της ευφορίας δεν πέρασε απαρατήρητη από τους οδοντιάτρους και τους γιατρούς, με αποτέλεσμα να κάνουν και οι ίδιοι χρήση. Σύντομα όμως απέκτησαν εξάρτηση από την κοκαΐνη και τρεις οδοντίατροι πέθαναν από αυτήν. Καθώς το φαινόμενο αυτό αυξανόταν, οι χημικοί άρχισαν να ψάχνουν εναλλακτικό προϊόν με αναισθητική δράση.
Το 1905 εμφανίστηκε η προκαϊνη με ελπιδοφόρα μηνύματα καθώς είχε τις ίδιες αναισθητικές ιδιότητες της κοκαΐνης χωρίς όμως την εθιστική επίδραση. Αργότερα μια εταιρία πήρε την μοιραία απόφαση να το εμπορευθεί με την ονομασία Νοβοκαΐνη, και έτσι έκτοτε η Νοβοκαΐνη  έγινε συνώνυμο της αναισθητικής ένεσης του οδοντιάτρου.
Γύρω στο 1940 νέο προϊόν τοπικής αναισθησίας άρχισε να αναπτύσσεται. Η Νοβοκαϊνη είχε δείξει δείγματα σοβαρών αλλεργικών αντιδράσεων σε ασθενείς. Γύρω στο 1960 γινόταν ελάχιστη χρήση της Νοβοκαΐνης, ενώ το 1980 πια όλοι  οι οδοντίατροι χρησιμοποιούσαν, μέχρι και σήμερα, την λιδοκαΐνη στην τοπική αναισθησία.