Η παιδοδοντιατρική πρέπει να εστιάσει στην πρόληψη της τερηδόνας, Άρθρο από την Carla Cohn, DMD.

Υπάρχει ένα αρχαίο κινέζικο ρητό που λέει: “Ο μέσος γιατρός αντιμετωπίζει την πραγματική ασθένεια, ο καλός γιατρός φροντίζει την επικείμενη ασθένεια και ο σπουδαίος γιατρός αποτρέπει την ασθένεια.”

Για όσον καιρό υπάρχει και εξασκείται η οδοντιατρική, έχουμε περάσει το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου μας στην “αντιμετώπιση της πραγματικής ασθένειας”. Από τα δισεκατομμύρια δολάρια που δαπανούν κάθε χρόνο οι ασθενείς, τα περισσότερα εξαντλούνται στη θεραπεία της οδοντικής τερηδόνας και τις καταστρεπτικές συνέπειές της.

Η παιδοδοντιατρική πρεπει να εστιασει στην προληψη

Πιστεύω ότι όλοι μας πήγαμε στο Πανεπιστήμιο με τη φιλοδοξία να γίνουμε σπουδαίοι γιατροί. Σύμφωνα όμως με το παραπάνω ρητό, τι γιατροί είμαστε τελικά; Πασχίζουμε κάθε μέρα, να κάνουμε το καλύτερο για τους ασθενείς μας. Ωστόσο, υπάρχει ακόμη τόση πολλή τερηδόνα και περνάμε τις ημέρες μας τροχίζοντας και σφραγίζοντας.

Οι προσπάθειές μας για καθέναν από τους ασθενείς μας θα έπρεπε να επικεντρώνονται στο πώς θα αποτρέψουμε την ασθένεια. Ο στόχος μας είναι μια μέρα να μην υπάρχει καμία οδοντική νόσος, έτσι συνεχίζουμε να προχωράμε μπροστά με νέες εξελίξεις στις μεθόδους και την τεχνολογία πρόληψης και έγκαιρης διάγνωσης.

Ο ρολος της προληψης

Η πρόληψη και η έγκαιρη διάγνωση της τερηδόνας έχει το μεγαλύτερο αντίκτυπο στα παιδιά μας. Είναι γνωστό ότι η στοματική χλωρίδα ενός νεογέννητου δεν περιέχει τερηδογόνα βακτήρια. Χωρίς τερηδογόνα βακτήρια, δεν υπάρχει κίνδυνος τερηδόνας και αυτό πρέπει να διατηρηθεί. Οπότε, ας εστιάσουμε στην πρόληψη της μόλυνσης.

Τα παιδιά μπορεί να μολυνθούν με βακτήρια που προκαλούν τερηδόνα μέσω κατακόρυφης μετάδοσης, πχ από τον γονέα στο παιδί, ή οριζόντιας μετάδοσης, πχ από ένα παιδί σε ένα άλλο. Γνωρίζουμε ότι, στις περισσότερες περιπτώσεις, η μόλυνση μεταφέρεται από τη μητέρα στο παιδί.

Η μητέρα, η οποία έχει υψηλό τερηδογόνο βακτηριακό φορτίο, θα μολύνει το παιδί μέσω της ανταλλαγής σάλιου. Αυτό που δεν γνωρίζουμε πώς να κάνουμε αποτελεσματικά είναι το πώς μπορούμε να εμποδίσουμε αυτή τη μετάδοση. Αυτή η πρόληψη της μετάδοσης της ασθένειας από τη μητέρα στο παιδί είναι γνωστή ως πρωτογενής πρόληψη και είναι η πιο αποτελεσματική.

Μπορούμε όμως να συμβουλέψουμε τις μητέρες να μη φιλούν τα παιδιά τους εξαιτίας του κινδύνου μετάδοσης του Streptococcus mutans; Μπορούμε να θεραπεύσουμε τα βακτήρια της μητέρας, αλλά οι μέθοδοί μας είναι δύσκολες και απρόβλεπτες.

Αν ένα παιδί έχει προσβληθεί από τερηδογόνα βακτήρια, η πρωτογενής πρόληψη είναι ο στόχος μας. Αυτή είναι πρόληψη της νόσου προτού η τελευταία κάνει την εμφάνισή της. Έχουμε πολλά εργαλεία στη διάθεσή μας, συμπεριλαμβανομένων της αλλαγής στη συμπεριφορά, αντιβακτηριακά, ξυλιτόλη, φθόριο, ασβέστιο και φώσφορο, καθώς και τα προβιοτικά.

Αν χάσουμε την ευκαιρία της πρωτογενούς πρόληψης και το παιδί μολυνθεί, τότε προχωράμε στη δευτερογενή πρόληψη. Πολλοί από εμάς και πολλά από τα παιδιά μας είναι φορείς τερηδογόνων βακτηρίων, οπότε έχουμε βλάβες τερηδόνας και οδοντιατρικές αποκαταστάσεις.

Είναι δύσκολο να θεραπεύσεις τα βακτήρια αφού έχουν εγκατασταθεί και ακόμη πιο δύσκολο να αλλάξεις τις συνήθειες στοματικής υγιεινής και διατροφής. Αλλά είναι δυνατό. Η τερηδόνα μπορεί να προληφθεί 100%. Το μήνυμά μας προς τους ασθενείς πρέπει να είναι ενοποιημένο και ισχυρό.

Πηγή: http://www.dentistrytoday.com/news/todays-dental-news/item/1725-pediatric-dentistry-should-focus-on-caries-prevention

Εισαγωγη

Οι εφαρμογές Laser στον κλάδο της υγείας έχουν δει μια δραματική αύξηση τα τελευταία χρόνια, από τη συνηθισμένη χρήση τους στην οφθαλμολογία, στη δερματολογία και την πλαστική χειρουργική. Οι ασθενείς έχουν υιοθετήσει την αντίληψη ότι η ιατρική εφαρμογή Laser είναι τόσο ασφαλής όσο και αποτελεσματική. Επιπλέον, η αυξημένη τάση για μικρο-επεμβατικές διαδικασίες έχει οδηγήσει στην ευρεία αποδοχή του Laser. Πολλοί είναι οι ασθενείς που επιθυμούν γρήγορες διαδικασίες προσδοκώντας την αδιατάρακτη επούλωση και την ελάχιστη δυνατή αναστάτωση στις ζωές τους.

Η χρήση των Laser στο οδοντιατρικό επάγγελμα αυξάνεται λόγω της βελτίωσης της κατάρτισης και της εκπαίδευσης. Η ενισχυμένη, αξιόπιστη τεχνολογία αυτών των συσκευών δημιουργεί ένα φιλικό προς τον χρήστη περιβάλλον με διαδικαστικές προεπιλογές και συνοδευτικά γραφικά, και το προσιτό κόστος έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της πρόσβασης.

Μαζί με την αποδοχή, υπήρξε μια διεύρυνση των οδοντιατρικών ενδείξεων για laser εφαρμογές, συμπεριλαμβανομένων των διαδικασιών για άμεση επανορθωτική θεραπεία και για έμμεση ενίσχυση της επανορθωτικής οδοντιατρικής. Ενώ η θεώρηση για lasers στη διαχείριση της περιοδοντίτιδας έχει προταθεί εδώ και αρκετά χρόνια, ο ακριβής ρόλος τους υπήρξε πολύπλοκος και συγκεχυμένος μέχρι και πρόσφατα.

Η περιοδοντιτιδα

Για δεκαετίες, η εστίαση στη διαχείριση της περιοδοντίτιδας είχε κατά κύριο λόγο αντιμικροβιακή κατεύθυνση. Μία περίληψη της περιοδοντικής θεραπείας από μία μη χειρουργική θέση έχει επικεντρωθεί στο μηχανικό και χημικό πόλεμο ενάντια στα πρωτογενή αίτια, όπως η μικροβιακή χλωρίδα.

Και ενώ εμείς δεν θα αρνηθούμε ότι τα βακτηριακά παθογόνα είναι το κύριο ερέθισμα, ο ρόλος της απόκρισης του οργανισμού με τη μορφή χρόνιας φλεγμονώδους αντίδρασης υπερέχει σε σχέση με το ιστορικό παθογένεσης.

Ένα νέο πρότυπο εξελίσσεται για να συμπεριλάβει αντιφλεγμονώδη κατεύθυνση αλλά και διαμόρφωση των συστημάτων του οργανισμού για τη διαχείριση του περιοδοντικού ασθενή. Κάθε νέα συσκευή ή πρωτόκολλο θα πρέπει να ενσωματώνει τόσο αντιμικροβιακή όσο και αντιφλεγμονώδη διαχείριση.

Τα σημερινά συστήματα για τη διαχείριση της περιοδοντίτιδας έχουν βελτιωθεί σημαντικά με τη χρήση χημικής και μηχανικής προσέγγισης. Τώρα, έχουμε στη διάθεσή μας τα επιπλέον υλικά για να προκαλέσουμε αναγέννηση μέσω της επούλωσης των πληγών. Ωστόσο, αυτά τα συστήματα έχουν περιοριστεί στο παρελθόν λόγω παραγόντων όπως το υψηλό κόστος χρήσης και την αντίληψη του ασθενούς για πιθανά αποτελέσματα ή δυνητική ταλαιπωρία.

Τα μηκη κυματος των οδοντιατρικων laser και οι αντιστοιχοι στοχοι ιστου

Τα laser έχουν την ικανότητα να επηρεάσουν τον ιστό, ανάλογα με τη φύση του στόχου. Με τη χρήση μίας συνεκτικής δέσμης φωτός, η ενέργεια κατευθύνεται μέσω ενός ηλεκτρομαγνητικού κύματος, γενικά μέσω μιας διαδικασίας που σημειώνεται ως εκτομή (εξάτμιση). Αυτή η θερμική ακτινοβολία είναι μη ιονίζουσα σε μια έκταση από 350-10,600 νανόμετρα. Η ακτινοβολία θεωρείται ασφαλής για τα ανθρώπινα κύτταρα, όταν χρησιμοποιείται με τις κατάλληλες ρυθμίσεις και προφυλάξεις.

Η δράση ενός laser είναι φωτο-θερμική με απορρόφηση μέσα στον κατάλληλο στόχο. Όταν ένα laser στοχεύει σε οποιοδήποτε στόχο η ενέργεια αντικατοπτρίζεται, διασπείρεται, μεταδίδεται, ή ιδανικά απορροφάται (Εικόνα 1).

Εικόνα 1: Μήκος κύματος οδοντιατρικού laser ψάχνει τον στόχο στον περιοδοντικό ιστό.

Τα οδοντιατρικά laser μπορούν να χωριστούν με βάση τις δράσεις τους σε αυτά για το μαλακό ιστό, τον σκληρό ιστό, ή και τους δύο. Το αντίστοιχο μήκος κύματος απορροφάται από τον αντίστοιχο ιστό.

Για το μαλακό ιστό, ο χρωμοφόρος στόχος είναι η αιμοσφαιρίνη, η μελανίνη και το νερό στα κύτταρα. Τα laser διόδου και Nd:YAG είναι πολύ αποτελεσματικά στο μαλακό ιστό, λόγω των συντελεστών τους μικρής απορρόφησης και του τρόπου με τον οποίο βλέπουν την αιμοσφαιρίνη, το χρώμα του ιστού, και σε περιορισμένο βαθμό, το νερό.

Για το σκληρό ιστό, ο κύριος χρωμοφόρος στόχος είναι το νερό στα κύτταρα και ο υδροξυαπατίτης. Τα laser Erbium (Er,Cr:YSGG and Er:YAG) και CO2 ενδείκνυνται για σκληρούς ιστούς, και σε ένα βαθμό για μερικούς μαλακούς λόγω των συντελεστών τους μακράς απορρόφησης και έλξης τους για αυτούς τους στόχους.

Τα laser διόδου και Nd:YAG αντενδείκνυνται για σκληρούς ιστούς και μπορούν να δημιουργήσουν ανεπιθύμητες θερμικές επιπτώσεις σε αυτές τις επιφάνειες. Τα Erbium (Er,Cr:YSGG and Er:YAG) και CO2 θεωρούνται laser για όλους τους ιστούς. Παρακάτω θα δείτε μία σύνοψη.

Εικόνα 2: Μήκη Κύματος Οδοντιατρικών Laser και οι στόχοι τους.

Ιδανικες ιδιοτητες ενος περιοδοντικου laser

Ειδικά αξιώματα έχουν αναπτυχθεί ως ιδανικά συστατικά κάθε πρωτοκόλλου laser για τη διαχείριση της περιοδοντίτιδας. Αυτά τα χαρακτηριστικά είναι απαραίτητα ανεξάρτητα από τη τεχνική, το υλικό, το φαρμακολογικό προϊόν ή τη συσκευή. Ενώ μερικές ουσίες θα μπορούσαν να τους ικανοποιήσουν όλους, το ιδανικό σύστημα laser θα πρέπει να ενσωματώνει τις περισσότερες από τις βασικές ενδείξεις όσον αφορά στη διαχείριση της περιοδοντίτιδας.

Αντιμικροβιακή δράση: Η ενέργεια laser μπορεί να έχει σημαντική επίδραση στη μικροβιακή χλωρίδα μέσω της μετουσίωσης των κυτταρικών τοιχωμάτων. Η θερμική επίδραση από την έλξη προς το χρώμα του ιστού στα κύτταρα συγκεκριμένων μικρο-οργανισμών, όπως ο  Porphyromonas gingivalis, και μια άμεση επίδραση θερμικής ενέργειας.

Όλα τα μήκη κύματος των οδοντιατρικών laser έχουν τουλάχιστον μία από αυτές τις ιδιότητες. Ωστόσο, ένα ερώτημα παραμένει με οποιαδήποτε αντιμικροβιακή τεχνική. Μπορεί κανείς να αποστειρώσει εντελώς ένα sulcular περιβάλλον ώστε να αποφύγει τον εκ νέου αποικισμό;

Sulcular χειρουργικός καθαρισμός: Η αφαίρεση του νεκρωτικού ιστού που μπορεί να περιέχει φλεγμονώδη συστατικά, όπως υπερκινητικά ουδετερόφιλα, ενισχύει την ενδεχόμενη επούλωση της πληγής. Η αφαίρεση του επιθηλίου στην εσωτερική επιφάνεια του sulcus (και ενδεχομένως στο εξωτερικό του sulcus) καταπνίγει την μετανάστευση των επιθηλιακών το οποίο μπορεί να βοηθήσει στη νέα προσάρτηση (Εικόνα 3).

Απολύμανση Ρίζας: Μία διαδικασία αποτοξίνωσης της ρίζας είναι απαραίτητη. Και η αφαίρεση της πέτρας και της στοιβάδας επιχρίσματος γίνεται σημαντική αν αναλογιστεί κανείς ένα θετικό περιβάλλον προσκόλλησης ινοβλαστών (Εικόνα 4).

Σύνδεση μέσω επούλωσης πληγών: Η ενέργεια laser πρέπει να προωθεί την αναγέννηση των συστατικών του περιοδοντίου, συμπεριλαμβανομένης της προσκόλλησης του συνδετικού ιστού, του περιοδοντικού συνδέσμου και των οστικών δομών.

Εικόνα 3: Άκρη Οδοντιατρικού Laser σε λειτουργία de-epithiliazion.

Εικόνα 4: Δράση Laser στο θυλάκιο για την αφαίρεση της πέτρας και του στρώματος επιχρίσματος.

Ενδειξεις Περιοδοντικου Ασθενη

Η συλλογή δεδομένων είναι απαραίτητη για να καθοριστεί μια διάγνωση που να περιλαμβάνει αξιόπιστες και έγκυρες περιοδοντικές εξετάσεις, ποιοτικές ακτινογραφίες, ανίχνευση διακλαδώσεων, επισυναπτόμενες μετρήσεις των ούλων και δείκτες κινητικότητας. Αυτά τα δεδομένα μεταμορφώνονται σε μια διάγνωση και τελικά σε ένα σχέδιο πρόγνωσης και θεραπείας.

Δεν είναι σκοπός μας να απλοποιήσουμε υπερβολικά τη διαδικασία, αλλά οι ασθενείς μπορούν να διαχωριστούν σε δύο ευρείες κατηγορίες: μη χειρουργικούς και χειρουργικούς (Πίνακας 1).

Ταιριασμα μηκων κυματων laser και περιοδοντικων ασθενων

Μη χειρουργικές περιοδοντικές διαδικασίες μπορούν να πραγματοποιηθούν με όλα τα οδοντιατρικά laser. Τα laser μαλακού ιστού, όπως αυτά διόδου και Nd: YAG, ενδείκνυνται ειδικά για διαδικασίες περιοδοντικού καθαρισμού. Αυτά τα μήκη κύματος laser έχουν τη δυνατότητα να δημιουργήσουν ένα αντιμικροβιακό περιβάλλον με την έλξη τους στους χρωστικούς μικρο-οργανισμούς.

Οι θερμικές τους ιδιότητες επιτρέπουν τον sulcular καθαρισμό αφαιρώντας τον νεκρωτικό ιστό. Μερικά πρωτόκολλα προτείνουν πολλαπλά ραντεβού, με συχνή de-epithelialization μετά την αρχική διαδικασία για την αναστολή της ανάπτυξης προς τα κάτου του επιθηλιακού ιστού.

Ενώ στη θεωρία φαίνεται να υπάρχει μια λογική εκεί, η πρακτικότητα της επιστροφής ενός ασθενούς συχνά περιορίζει κάθε επίδραση laser στην ίδια τη ρίζα. Ως εκ τούτου, η απολύμανση της ρίζας θα απαιτήσει πρόσθετα συμβατικά όργανα, όπως μηχανοκίνητους υπερήχους ή χειροκίνητες συσκευές.

Ένα σημαντικό πλεονέκτημα στη χρήση της διόδου στη μη χειρουργική φροντίδα είναι η ικανότητα του laser να δημιουργεί ένα μικρό πλάτος μέσα και γύρω από τη sulcular είσοδο. Αυτό ανοίγει την αύλακα και παρέχει άριστη πρόσβαση τόσο στα ηλεκτρικά όσο και στα χειροκίνητα όργανα. Ένα πρόσθετο όφελος της διόδου και του Nd:YAG είναι η ικανότητά τους να βελτιώνουν την αιμόσταση, η οποία δημιουργεί επίσης ένα θετικό περιβάλλον πρόσβασης.

Τα laser του σκληρού ιστού όπως το Erbium (Er,Cr:YSGG and Er:YAG) και το CO2 έχουν τις ιδιότητες που βοηθούν στη διαχείριση της πρώιμης περιοδοντίτιδας. Όχι μόνο έχουν τη δυνατότητα να παρέχουν καθαρισμό αύλακας αλλά επίσης βοηθούν και στην απομάκρυνση της πέτρας και την αποτοξίνωση των ριζών.

Σημειώστε ότι τα CO2 πρέπει να έχουν την ικανότητα να πάλλονται εξαιρετικά αλλιώς η ενέργεια θα έχει δυσμενείς θερμικές μεταβολές στις ρίζες. Αυτά δεν χρησιμοποιούνται όσο το laser διόδου επειδή είναι οικονομικά απαγορευτικά στη μη χειρουργική περιοδοντολογία.

Laser Σκληρου Ιστου

Τα laser σκληρού ιστού μπορούν να πραγματοποιήσουν χειρουργική περιοδοντική θεραπεία. Ενώ μπορούν να έχουν αντιμικροβιακή δράση και βοηθούν στον καθαρισμό της αύλακας, η έλξη τους στον υδροξυαπατίτη είναι ένα σημαντικό πλεονέκτημα στην αποτοξίνωση της ρίζας, την αφαίρεση της πέτρας και την οστική χειρουργική επέμβαση. Έχουν την ικανότητα να αφαιρέσουν το στρώμα επιχρίσματος με άνοιγμα των οδοντικών σωλήνων ενισχύοντας έτσι την προσκόλληση των ινοβλαστών.

Τα Erbium Laser θεωρούνται τα πιο ευέλικτα στην περιοδοντολογία, επειδή μπορούν να αναζητήσουν στόχους τόσο μαλακού όσο και σκληρού ιστού του περιοδοντίου χωρίς δυσμενείς συνέπειες. Έχουν επίσης την ικανότητα να δημιουργούν ένα αποφλοιωμένο περιβάλλον όπου το σπογγώδες οστό έχει την ευκαιρία να απελευθερώσει μορφογενετική οστική πρωτεΐνη.

Η ικανότητα των laser σκληρού ιστού να επηρεάζουν όλους τους ιστούς ενισχύει τη θετική επούλωση των πληγών και τη συναφή αναγέννηση μέσω της αφαίρεσης κοκκιώδους ιστού.

Τα laser διόδου και  Nd:YAG νοητά μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε χειρουργικές περιοδοντικές διαδικασίες. Ωστόσο, τα βήματα θα πρέπει να περιορίζονται μόνο σε συστατικά μαλακού ιστού της συνολικής διαδικασίας, με επιπλέον απαιτούμενα βήματα χρήσης παραδοσιακών συσκευών όπως συσκευές αποφλοίωσης υπερήχων και χειροκίνητες.

Ο λόγος για την έλξη προς τα laser στην περιοδοντική φροντίδα είναι ότι οι περισσότερες συσκευές έχουν άκρες που είναι λεπτές σε διάμετρο, για την πρόσβαση στον αύλακα (Εικόνα 5).

Εικόνα 5: Πρόσβαση σε περιοδοντικό θυλάκιο με λεπτή άκρη laser.

Αυτό δίνει κλειστού-πτερύγιου προσεγγίσεις για την πρόσβαση στο περιοδόντιο. Οι χειροσυσκευές Laser είναι μικρές σε διάμετρο και μπορούν να είναι διαχειρίσιμες σε δυσπρόσιτες περιοχές της στοματικής κοιλότητας, ειδικά στα οπίσθια τεταρτημόρια. Αυτές οι χειροσυσκευές μπορούν επίσης να έχουν φως, αέρα και νερό τα οποία βοηθούν στην οπτικοποίηση και σπηλαίωση.

Βιο-διεγερση

Η διαδικασία της φωτοβιοδιαμόρφωσης δημιουργεί θετική επούλωση πληγών και αντιφλεγμονώδες περιβάλλον.

Ενώ όλα τα laser έχουν κάποια βιο-διεγερτική επίδραση, αυτά που χρησιμοποιούνται σε αυτήν την κατηγορία είναι γενικά στην κατηγορία μήκους κύματος 630–980nm. Η θεραπεία διεγείρει τα μιτοχόνδρια και απελευθερώνει ATPs. Οι κλινικοί γιατροί χρησιμοποιούν κυρίως βιο-διέγερση με λέιζερ διόδου αμέσως μετά από επεμβάσεις τόσο μη χειρουργικές όσο και χειρουργικές. Η πιο σημαντική επίδραση συμβαίνει όταν υπάρχει αυξημένη συχνότητα εφαρμογής. Μελέτες έχουν αποδείξει ότι συμβαίνει ευνοϊκή επούλωση των πληγών με βιο-διέγερση.

Παραγοντες ασφαλειας

Όπως και με οποιαδήποτε συσκευή ή διαδικασία, απαιτείται επαρκής κατάρτιση.  Τα προγράμματα πιστοποίησης, που χρηματοδοτούνται από την Ακαδημία της Laser Οδοντιατρικής είναι ολοκληρωμένα με βάσεις εις βάθους γνώσεων και διδασκαλία της σημερινής οδοντιατρικής χρήση λείζερ.

Τα οδοντιατρεία που χρησιμοποιούν laser θα πρέπει να έχουν έναν υπεύθυνο ασφαλείας ο οποίος θα εξασφαλίζει την ασφαλή, αποτελεσματική χρήση της συσκευής στους ασθενείς. Κατάλληλα γυαλιά ασφαλείας για το αντίστοιχο μήκος κύματος είναι υποχρεωτικά, όπως είναι και η κατάλληλη σήμανση κατά τη χρήση λέιζερ. Η αναρρόφησης μεγάλου όγκου είναι απαραίτητη για να αποφευχθεί το λοφίο λέιζερ που παράγεται από τη δραστηριότητά λέιζερ στον αντίστοιχο στόχο.

Άρθρο από τον  Samuel B. Low, DDS, MS, MEd.

Πηγή: http://www.dentaltown.com/Dentaltown/Article.aspx?i=415&aid=5904

Η απλή αναφορά του ξηρού φατνίου κάνει τους οδοντιάτρους να ανατριχιάζουν. Μετά από μια εξαγωγή, το ξηρό φατνίο είναι μια από τις επιπλοκές που επηρεάζουν σημαντικά τους ασθενείς. Με ποιο τρόπο όμως αντιμετωπίζεται; Σε αυτό το άρθρο, θα εξετάσουμε τις πιθανές αιτίες που προκαλούν το ξηρό φατνίο, τα προληπτικά βήματα που μπορείτε να ακολουθήσετε και πληροφορίες που μπορείτε να μοιραστείτε με τους ασθενείς σας, για να μειώσετε τον φόβο τους πριν από μια εξαγωγή.

Τι είναι το ξηρό φατνίο;

Το ξηρό φατνίο, επίσης γνωστό ως φατνιακή οστεΐτιδα, είναι μια πάθηση που αναπτύσσεται, όταν ο θρόμβος αίματος σε ένα σημείο εξαγωγής διαλύεται, δεν σχηματίζεται σωστά ή αποσπάται λίγο μετά την αφαίρεση ενός δοντιού. Ένας θρόμβος αίματος, κανονικά, προστατεύει τον ιστό των οστών και των νεύρων στο σημείο εξαγωγής κατά τη διάρκεια της διαδικασίας επούλωσης. Όταν αυτή η περιοχή είναι εκτεθειμένη, οι μολυσματικοί παράγοντες μπορεί να παγιδευτούν στην άρθρωση και να προκαλέσουν προβλήματα.

Το ξηρό φατνίο έχει από 2% έως 5% πιθανότητες να εμφανιστεί μετά την εξαγωγή ενός δοντιού. Τα δόντια της κάτω γνάθου επηρεάζονται συχνότερα από αυτήν την πάθηση, από τα δόντια της άνω γνάθου. Είναι συχνό στην εξαγωγή των γομφίων, αλλά ακόμη περισσότερο στην εξαγωγή φρονιμιτών, όπου έχει έως και 30% πιθανότητα να εμφανιστεί. 

Οι ασθενείς με αυτήν την πάθηση τυπικά βιώνουν έναν σταθερό πόνο λίγες ημέρες μετά την αφαίρεση του δοντιού. Ο πόνος μπορεί να επεκτείνεται και σε άλλες περιοχές του προσώπου, ενώ παρατηρείται και δυσάρεστη αναπνοή. Η κατανάλωση κρύου νερού και η εισπνοή κρύου αέρα μπορούν επίσης να προκαλέσουν δυσφορία. Επιπλέον, τα υπολείμματα τροφών συνήθως συσσωρεύονται στο άνοιγμα και επιδεινώνουν το πρόβλημα. Όταν υπάρχει υποψία για ξηρό φατνίο, ο ασθενής θα πρέπει να συμβουλευτεί τον οδοντίατρο ή τον γναθοχειρουργό του το συντομότερο δυνατό. Πολλοί ασθενείς, λόγω έλλειψης γνώσεων σχετικά με την πάθηση, προσπαθουν να το αγνοήσουν.

Για την θεραπεία του ξηρού φατνίου, συχνά συνιστώνται συχνές πλύσεις για την απομάκρυνση των υπολειμμάτων των τροφών και άλλων ερεθιστικών παραγόντων και στη συνέχεια, η εφαρμογή γάζας ιωδοφορμίου ή γάζας με ευγενόλη. Ο πόνος γενικά υποχωρεί γρήγορα μετά την παροχή της θεραπείας. Τα παυσίπονα και τα αντιφλεγμονώδη φάρμακα μπορούν, επίσης, να ανακουφίσουν, καθώς η περιοχή επουλώνεται.

Πως αντιμετωπίζεται; 

Οι ασθενείς, όπως είπαμε, συχνά φοβούνται όταν βγάζουν δόντια, μήπως εμφανίσουν το ξηρό φατνίο και μπορεί να έχουν ακούσει από άλλους την κακή εμπειρία που είχαν. Γι’ αυτό, θα πρέπει να καθησυχάσετε τις ανησυχίες των ασθενών, για να μην καθυστερήσουν και την θεραπεία τους, εξηγώντας τα προληπτικά μέτρα που θα λάβετε για να μειωθούν οι πιθανότητες εμφάνισης της πάθησης. Όπως πάντα, η εκπαίδευση είναι το κλειδί!

Πολλοί από εσάς, ίσως γνωρίζετε ήδη μερικές απλές προφυλάξεις που μπορούν να ληφθούν για την αποφυγή του ξηρού φατνίου, όπως το να μην πίνουν από καλαμάκι και να μην καπνίζουν για τουλάχιστον 48 ώρες μετά την εξαγωγή. Το κάπνισμα περιορίζει την παροχή αίματος στο σημείο εξαγωγής, επηρεάζει αρνητικά τον θρόμβο και μπορεί να καθυστερήσει την επούλωση. Συνιστάται επίσης, να αποφεύγετε το φτύσιμο και το έντονο σφύριγμα κατά τη διάρκεια αυτής της κρίσιμης περιόδου, όπως και να απέχετε από την κατανάλωση ανθρακούχων ποτών, τα οποία μπορούν να προκαλέσουν προβλήματα.

Πολλοί άνθρωποι δεν γνωρίζουν, ότι τα τρόφιμα μπορούν να επηρεάσουν την επούλωση μιας εξαγωγής. Συνιστάται να τρώτε φαγητά, που δεν αφήνουν υπολείμματα, όπως ξηροί καρποί, ποπ κορν, ρύζι και ζυμαρικά. Αυτοί οι τύποι τροφίμων μπορούν να αποσπάσουν θρόμβους αίματος από τις περιοχές εξαγωγής και να προκαλέσουν το ξηρό φατνίο. Προτιμώνται τροφές, όπως πουρές πατάτας, σάλτσα μήλου, γιαούρτι και ζελέ.

Η σωστή στοματική υγιεινή είναι επίσης εξαιρετικά σημαντική για την πρόληψη του ξηρού φατνίου. Αυτό περιλαμβάνει απαλό βούρτσισμα των δοντιών, για τον καθαρισμό της γύρω περιοχής από τα βακτήρια. Ένας άλλος αποτελεσματικός τρόπος είναι και οι πλύσεις με διάλυμα χλωρεξιδίνης για την απολύμανση του στόματος. Έρευνες έδειξαν ότι οι πλύσεις με χλωρεξιδίνη μείωσαν κατά πολύ την πιθανότητα εμφάνισης ξηρού φατνίου. 

Οι καπνιστές συχνά αντιμετωπίζουν δυσκολία στο να απέχουν από το κάπνισμα μετά την εξαγωγή. Φροντίστε να ενημερώσετε τους ασθενείς σας για το πώς το κάπνισμα αυξάνει δραματικά τον κίνδυνο εμφάνισης ξηρού φατνίου, όπως και για το γεγονός ότι η συχνότητα του καπνίσματος φαίνεται να παίζει σημαντικό ρόλο στην πιθανότητα εμφάνισης του ξηρού φατνίου. Σε μια μελέτη που διεξήχθη το 2011 στην Παλαιστίνη, το 12% των καπνιστών παρουσίασαν ξηρό φατνίο σε σύγκριση με μόνο το 4% των μη καπνιστών. Αν παρόλα αυτά οι ασθενείς σας δυσκολεύονται, μπορείτε να προτείνετε κάποια θεραπεία αντικατάστασης της νικοτίνης, όπως επιθέματα ή σπρέι, τα οποία δεν επηρεάζουν την στοματική κοιλότητα. Δεν συνιστώνται παστίλιες ή τσίχλες, καθώς τοποθετούνται απευθείας στο στόμα και μπορεί να προκαλέσουν περισσότερες επιπλοκές. Ας ελπίσουμε ότι η επιτυχής αποχή από το κάπνισμα για λίγες ημέρες μπορεί να βοηθήσει τους ασθενείς σας να εξετάσουν το ενδεχόμενο ολικής διακοπής του καπνίσματος.

Άλλοι παράγοντες που πρέπει να λάβετε υπόψη με το ξηρό φατνίο

Οι γυναίκες τείνουν να το εμφανίζουν συχνότερα από ότι οι άντρες. Στην πραγματικότητα, σύμφωνα με την Ακαδημία Γενικής Οδοντιατρικής, οι γυναίκες που λαμβάνουν αντισυλληπτικά από το στόμα έχουν διπλάσιες πιθανότητες να εμφανίσουν ξηρό φατνίο, λόγω των αυξημένων επιπέδων οιστρογόνων. Σε αυτές τις περιπτώσεις, συνιστάται να περιμένουν μέχρι την τελευταία εβδομάδα του εμμηνορροϊκού κύκλου τους, εάν είναι δυνατόν, για να κάνουν την εξαγωγή, καθώς εκείνη τη στιγμή τα επίπεδα των οιστρογόνων θα είναι ανενεργά.

Τα τελευταία χρόνια ερευνάται και η αποτελεσματικότητα της θεραπείας με όζον για το ξηρό φατνίο. Σε μια πρώτη μελέτη που δημοσιεύθηκε στην Ευρωπαϊκή Εφημερίδα της Οδοντιατρικής, σε 30 άτομα, τα οποία είχαν υποβληθεί σε εξαγωγή δοντιών και είχαν μεγάλες πιθανότητες εμφάνισης ξηρού φατνίου, χορηγήθηκε αέριο όζον για 12 δευτερόλεπτα στην ενδοφλεβική περιοχή μετά τις εξαγωγές. Οι ασθενείς επανεξετάστηκαν σε 48 ώρες και σε επτά ημέρες μετά τη θεραπεία και το ξηρό φατνίο εμφανίστηκε στο 16,67% της ομάδας ελέγχου και στο 3,33% της ομάδας θεραπείας. Αυτή η μέθοδος θεραπείας χρειάζεται περαιτέρω έρευνα, αλλά φαίνεται πολλά υποσχόμενη στην πρόληψη της πάθησης, ειδικά σε ομάδες υψηλού κινδύνου.

Τελικές σκέψεις

Όσο περισσότερα εργαλεία μπορούμε να βρούμε για να αποτρέψουμε το ξηρό φατνίο, τόσο πιο άνετοι θα νιώσουν οι ασθενείς, όταν θα έρθει η ώρα να υποβληθούν σε εξαγωγή δοντιού. Οι ασθενείς μπορεί συχνά να καθυστερήσουν τη θεραπεία τους από φόβο και με την πάροδο του χρόνου, η κατάστασή τους πιθανότατα θα γίνει πιο περίπλοκη. Εάν μπορούμε να βοηθήσουμε στην πρόληψη αυτής της επιπλοκής μέσω της εκπαίδευσης και της χρήσης απλών προληπτικών μέτρων, μπορούμε να μετριάσουμε αυτόν τον φόβο και να ενσταλάξουμε τη συνεχή εμπιστοσύνη στην οδοντιατρική.

Πηγή: Dentistry IQ

Διαβάστε ακόμη: https://www.dentalalert.gr/poso_simantiko_einai_to_kathimerino_vourtsisma_ton_dontion/