Η φροντίδα των ασθενών που αντιμετωπίζουν προβλήματα ξηροστομίας είναι αρκετά απαιτητική. Πέρα από τις οδοντικές επιπλοκές που προκύπτουν, όπως η τερηδόνα και η βλεννογονίτιδα, σοβαρά συμπτώματα, όπως δυσκολία στην κατάποση, στον ύπνο και στην ομιλία μπορούν να δυσκολέψουν την καθημερινότητα του ασθενούς. Ωστόσο, οι πιθανές θεραπείες που προτείνονται, αφορούν συμβουλές για τον τρόπο ζωής, όπως η κατανάλωση παγωτών, η μάσηση τσίχλας χωρίς ζάχαρη και η χρήση υγραντήρα τη νύχτα.

Ο Δρ. Jeffrey Cash, οδοντίατρος στο Richmond της Virginia, έχει βιώσει την απογοήτευση του να προσπαθεί να θεραπεύσει την ξηροστομία από πολλές πλευρές. Αρχικά, έλαβε μετάθεση σε νοσοκομείο, στο οποίο συνεργάστηκε με ασθενείς με καρκίνο κεφαλής και τραχήλου. Οι ασθενείς του είχαν δοκιμάσει όλες τις τυπικές συμβουλές, όπως λέει, οι οποίες όμως δεν είχαν κανένα αποτέλεσμα. Όταν και ο ίδιος ο Δρ Cash αναγκάστηκε να υποβληθεί σε χημειοθεραπεία, έμαθε από πρώτο χέρι τι ακριβώς είχαν βιώσει οι ασθενείς του. Η συνδυαστική εμπειρία του ως οδοντιάτρου και ως παθόντος από ξηροστομία, έδωσε το έναυσμα για μια δεκαετή έρευνα που θα αποσκοπούσε στην εφεύρεση μιας άμεσης και διαρκούς θεραπείας. 

Αυτή η φιλοδοξία έγινε πραγματικότητα το 2021 με την κυκλοφορία του Voutia. Το Voutia είναι μια φορητή συσκευή, που περιλαμβάνει μια αθόρυβη, ελαφριά μικρο-αντλία, ένα μπουκάλι νερό και ένα εξαιρετικά λεπτό σωληνάκι. Μιμείται αρκετά τη φυσική ροή του σάλιου παρέχοντας συνεχή αναπλήρωση της υγρασίας απευθείας στο στόμα. Έχει σχεδόν το μέγεθος ενός κινητού τηλεφώνου και είναι σχεδιασμένο για χρήση όλο το 24ωρο, ενώ δεν παρεμποδίζει την κοινωνική αλληλεπίδραση. Παρά την χρηστικότητα της συσκευής όμως, οι ασθενείς που αναζητούν την ανακούφιση θα συνεχίσουν να πηγαίνουν στον οδοντίατρο για παρακολούθηση. 

Σύμφωνα με την Αμερικανική Οδοντιατρική Ένωση, ο επιπολασμός της ξηροστομίας αυξάνεται σχεδόν στο 100% για τους ασθενείς που λαμβάνουν χημειοθεραπεία για καρκίνο κεφαλής και τραχήλου και για ασθενείς με σύνδρομο Sjögren. Επίσης, έχει εκτιμώμενο επιπολασμό 6% στην ηλικία των 50 ετών, που αυξάνεται μεταξύ 15% και 30% από την ηλικία των 65 ετών και άνω. 

Λαμβάνοντας υπόψη αυτά τα στατιστικά στοιχεία σε έναν γηράσκοντα πληθυσμό και τον αυξανόμενο αριθμό φαρμάκων που έχουν ως παρενέργεια την ξηροστομία, καταλαβαίνουμε ότι οι οδοντίατροι παραμένουν στην πρώτη γραμμή, όσον αφορά την φροντίδα των ασθενών με ξηροστομία.

Περισσότερες πληροφορίες για την συσκευή θα βρείτε εδώ.

Πηγή: Dentistry IQ

Όπως θα έλεγε και ο Forrest Gump οι σχέσεις με τους ασθενείς – και η ζωή – είναι σαν ένα κουτί σοκολατάκια. Ποτέ δεν ξέρεις τι θα σου τύχει. Με κάποιους ασθενείς μπορεί να συνδέεστε πολύ πιο εύκολα και αβίαστα από ότι με άλλους. Όταν υπάρχει αμοιβαία κατανόηση, σεβασμός και εμπιστοσύνη θα υπάρχει και θετικός αντίκτυπος στην ψυχολογία και την διάθεσή σας. Στη δεύτερη περίπτωση, αρκείστε απλά στο να κάνετε τη δουλειά σας όσο καλύτερα μπορείτε δεδομένων των συνθηκών. Ωστόσο, επηρεάζονται και οι 2 πλευρές από την αλληλεπίδραση. Ο οδοντίατρος αισθάνεται μεγαλύτερη σιγουριά, ή ανασφάλεια ανάλογα, για τις υπηρεσίες που προσέφερε και ο ασθενής επίσης, για την αξιοπιστία του οδοντιάτρου. 

Το κλειδί σε αυτές τις περιπτώσεις είναι ο εποικοδομητικός διάλογος, στον οποίο και οι 2 πλευρές ακούγονται εξίσου. Παρακάτω σας παραθέτουμε μια λίστα με μερικές από τις στρατηγικές που μπορείτε να ακολουθήσετε, για να βελτιώσετε τις σχέσεις σας, ακόμη και με τους πιο απαιτητικούς ασθενείς σας.

Το τέλος εποχής

Στα παραδοσιακά μοντέλα επικοινωνίας, η σχέση ασθενούς-οδοντιάτρου μπορεί να περιγραφεί ως έγκυρη, πατερναλιστική και ενημερωτική. Οι οδοντίατροι μοιράζονται πληροφορίες σχετικά με το τι πιστεύουν ότι είναι συμφέρον για τους ασθενείς τους. Πρόκειται περισσότερο για μια διχασμένη προσέγγιση από ότι συνεργασία, ειδικά όταν συνεργάζεστε με έναν ασθενή που μπορεί να μην είναι δεκτικός ή να μην είναι έτοιμος για αυτό που υποδεικνύεται. Φυσικά, αυτό ενισχυόταν ακόμη περισσότερο από την γενικότερη πεποίθηση, ότι οι γιατροί είναι αυθεντίες και δεν αμφισβητούνται από κανέναν.

Αντί της παραδοσιακής εκπαίδευσης σε στυλ διαλέξεων που παρέχετε στους ασθενείς σχετικά με την στοματική υγεία, δοκιμάστε την προσέγγιση της φροντίδας που έχει ως επίκεντρο τον ασθενή, η οποία περιλαμβάνει τον αμφίδρομο διάλογο. Χρησιμοποιεί επίσης την κινητήρια συνέντευξη, μια συμβουλευτική προσέγγιση που αναπτύχθηκε εν μέρει από τους κλινικούς ψυχολόγους William R. Miller και Stephen Rollnick, το οποίο είναι «ένα συλλογικό, προσηλωμένο στο στόχο στυλ επικοινωνίας με ιδιαίτερη προσοχή στη γλώσσα». Έχει σχεδιαστεί για να ενισχύει τα προσωπικά κίνητρα και τη δέσμευση σε ένα συγκεκριμένο στόχο, προσελκύοντας και διερευνώντας τους λόγους που ένα άτομο προβαίνει σε αλλαγές, σε μια ατμόσφαιρα αποδοχής και συμπόνιας.

Πριν πείτε ότι, «Εγώ κάνω συνέχεια διάλογο με τους ασθενείς μου. Δεν τους κάνω διάλεξη», ρωτήστε τον εαυτό σας τα εξής:

• Είναι σε θέση ο ασθενής να συμμετάσχει ενεργά όταν μιλάτε για κάτι σημαντικό ή επικοινωνείτε μόνοι σας, ενώ εκείνοι είναι ξαπλωμένοι στην καρέκλα στη μέση της θεραπείας;
• Ποιος μιλάει περισσότερο; Θέτετε ερωτήσεις για τις οποίες ο ασθενής μπορεί να απαντήσει κάτι παραπάνω από ναι ή όχι;
• Ο ασθενής συμμετέχει ενεργά, όταν συζητάτε ιδέες για το πώς μπορεί να εφαρμόσει θετικές αλλαγές;
• Καταλαβαίνετε τι είναι σημαντικό για τον ασθενή και ποια εμπόδια καλείται να αντιμετωπίσει για την βέλτιστη στοματική του υγεία;

Το πνεύμα της κινητήριας συνέντευξης είναι η συνεργασία, η συμπόνια, η ανάκληση και η αποδοχή. Αυτές οι έννοιες υποστηρίζουν την πραγματική φροντίδα με επίκεντρο τον ασθενή. Ο διάλογος επικεντρώνεται σε κάτι περισσότερο από την στοματική υγεία. Είναι ένα στυλ επικοινωνίας που βασίζεται στην περιέργεια, την ακρόαση και επιχειρεί να αποσπάσει πληροφορίες από τον ασθενή, σε αντίθεση με το «να τους πει τι να κάνουν». Λαμβάνει υπόψη τους στόχους, τις πεποιθήσεις, και τα εμπόδια του ασθενούς (τα πραγματικά και τα αντιληπτά). Ο στόχος είναι περισσότερο μια νοοτροπία συνεργασίας σε σχέση με μια νοοτροπία ώθησης, η οποία μπορεί να προσφέρει μια γέφυρα στο χάσμα που μπορεί να υπάρχει ανάμεσα σε εσάς και τους πιο απαιτητικούς ασθενείς σας. Το γενικότερο στυλ πρέπει να είναι αυτό της καθοδήγησης, το οποίο ενσωματώνει τόσο το να τους κατευθύνετε, όσο και το να σας ακολουθούν.

Εστιάστε περισσότερο στην συνομιλία από ότι στην μονόπλευρη ανταλλαγή πληροφοριών

Αντί να μοιράζετε πληροφορίες, θέστε ανοιχτές ερωτήσεις για να εκμαιεύσετε περισσότερες πληροφορίες και σκέψεις από τον ασθενή σας. Χρησιμοποιήστε το ιατρικό, οδοντιατρικό και κοινωνικό ιστορικό και τα δεδομένα αξιολόγησής σας για να κάνετε περισσότερες ερωτήσεις, που μπορούν να σας βοηθήσουν να συνδέσετε τα στοιχεία και να κινήσετε το ενδιαφέρον του ασθενούς. Κάποια παραδείγματα ερωτήσεων που μπορείτε να θέσετε είναι αυτά:

• Ποιες αλλαγές έχετε παρατηρήσει στην στοματική σας υγιεινή μετά από τη θεραπεία μας;
• Τι περιμένετε από την επίσκεψή σας σήμερα; Υπάρχει κάτι που πιστεύετε ότι θα πρέπει να ξέρω που δεν το καλύψαμε σήμερα; Πώς μπορούμε να συνεργαστούμε καλύτερα;

Αντί για ερωτήσεις όπως: 

• «Πόσες φορές την ημέρα βουρτσίζετε τα δόντια σας και χρησιμοποιείτε οδοντικό νήμα;» 

Πείτε: 

• «Μιλήστε μου για το πώς φροντίζετε τα δόντια σας».

Μια συχνή ερώτηση είναι αν οι ασθενείς καταναλώνουν πολλά ζαχαρούχα τρόφιμα και ποτά, στην οποία συχνά θα απαντούσαν αρνητικά, αλλά η στοματική τους κατάσταση θα υποδήλωνε το αντίθετο, πιθανότατα επειδή δεν καταλαβαίνουν όλοι οι ασθενείς ποια είδη τροφίμων και ποτών προκαλούν τερηδόνα και διάβρωση. Σε αυτές τις περιπτώσεις, εξετάστε το ενδεχόμενο να προσαρμόσετε τις ερωτήσεις σας σε: «Ποια είναι τα αγαπημένα σας ποτά; Από τι αποτελείται η τυπική διατροφή σας; Τι φάγατε σήμερα;». Αυτές οι ερωτήσεις δίνουν πολύ πιο ακριβείς απαντήσεις και ανοίγουν έναν διάλογο, στον οποίο ενσωματώνεται η ανταλλαγή πρόσθετων πληροφοριών, μέσω μιας συνομιλίας που μπορεί να έχει μεγαλύτερη σημασία και να επηρεάσει τον ασθενή.

Ρωτήστε τον ασθενή για τους στόχους του για τη στοματική του υγεία και συνδέστε την απάντησή του με το ιστορικό που σας έχει δώσει όπως: «Θυμάμαι που είπατε ότι στόχος σας είναι να αποφύγετε την δαπανηρή οδοντιατρική θεραπεία. Πώς σας βοηθούν οι τρέχουσες επιλογές σας να επιτύχετε αυτόν τον στόχο; Ανησυχώ, γιατί η αποφυγή της απαραίτητης περιοδοντικής θεραπείας έρχεται σε αντίθεση με τον στόχο σας. Τι είναι αυτό που σας κρατάει πίσω;»

Θυμηθείτε, ότι δεν χρειάζεται να κάνετε όλες αυτές τις ερωτήσεις ταυτόχρονα. Επιλέξτε μια ή δύο που πιστεύετε ότι σχετίζονται με τη συγκεκριμένη επίσκεψη ή ένα επαναλαμβανόμενο εμπόδιο που αντιμετωπίζει ο ασθενής.

Ακούστε με προσοχή

Σκεφτείτε αυτά που λέγονται, αντί να σκέφτεστε την επόμενη ερώτησή σας. Αντιληφθείτε αυτά που σας λέει το άτομο, διότι αυτά είναι τα εργαλεία με τα οποία θα προσκαλέσετε το άτομο να σκεφτεί και να ζυγίσει τις επιλογές του. Προσπαθήστε περισσότερο να του κινήσετε την περιέργεια περισσότερο από το να τον πείσετε. Για παράδειγμα:

• «Αυτό που καταλαβαίνω είναι ότι ανησυχείτε να μην αποκτήσετε τερηδόνα, αλλά δεν είστε ακόμη έτοιμοι να εγκαταλείψετε τα αναψυκτικά. Σίγουρα δεν θα είναι ευχάριστο, αλλά ξέρω ότι δεν θέλετε να προβείτε και σε άλλη αποκατάσταση. Τι μπορείτε να κάνετε για να το εξισορροπήσετε;»
• «Φαίνεται ότι το κυλιόμενο ωράριο της εργασίας σας καθιστά πιο δύσκολο το να ακολουθήσετε μια σταθερή ρουτίνα στοματικής υγιεινής στο σπίτι. Μπορείτε να σκεφτείτε έναν τρόπο που μπορείτε να το κάνετε να λειτουργήσει για εσάς;» Εάν το άτομο δυσκολεύεται να απαντήσει, θα μπορούσατε να πείτε: «Θέλετε να μοιραστώ μαζί σας τι ήταν χρήσιμο για άλλους ασθενείς και να δούμε αν κάποια από αυτά μπορούν να λειτουργήσουν και σε εσάς;»
• «Μοιραστήκατε ότι ανησυχείτε για την αναπνοή σας και το γεγονός ότι τα δόντια σας φαίνονται μεγαλύτερα. Μπορώ να μοιραστώ μαζί σας τι σχέση έχει με αυτό η υγεία των ούλων σας και κάποιες ανησυχίες που έχω;»

Ξεκινήστε με μικρά βήματα κάθε φορά

Είναι πιθανό, αν βομβαρδίζετε τον ασθενή με πληροφορίες, να υπάρξει παρανόηση και συνεπώς ελλιπής επικοινωνία. Επικεντρωθείτε περισσότερο στις ενέργειες στις οποίες πρέπει ο ασθενής να προβεί άμεσα. Ωστόσο, επειδή πολλοί ασθενείς ενδιαφέρονται να μάθουν και πιο εσωτερικές πληροφορίες, βεβαιωθείτε πρωτίστως ότι είναι κατανοητά τα σημαντικά στοιχεία και έπειτα, μπορείτε να τους λύσετε επιπλέον απορίες. Μερικοί τρόποι για να το καταφέρετε αυτό:

• Εστιάστε σε ένα ή δύο κομμάτια πληροφοριών ή στόχων κάθε φορά.
• Καταγράψτε ό,τι έχετε συζητήσει, ώστε να μπορείτε να συνεχίσετε τη συνομιλία στην επόμενη επίσκεψη του ασθενούς. Ρωτήστε: «Έχετε δεσμευτεί να βουρτσίζετε κάθε βράδυ τα δόντια σας πριν τον ύπνο. Έχω την άδειά σας να το αξιολογήσουμε μαζί στην επόμενη επίσκεψή σας;»
• Ομοίως, αν ο ασθενής έχει θέσει έναν στόχο, μπορεί να του είναι χρήσιμο να καταγράψει αυτόν τον στόχο για τον εαυτό του, ώστε να μπορούν να παρακολουθεί τακτικά την εξέλιξή του. Μια σημείωση στον καθρέφτη του μπάνιου ή μια υπενθύμιση στο τηλέφωνό τους μπορεί να είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος.
• Όταν τα έχουν καταφέρει, να τους δίνετε τα εύσημα για να ενισχύσετε το κίνητρό τους.

Κάποιες τελικές σκέψεις

Όπως και εσείς θέλετε να σας ακούν και να σας σέβονται το ίδιο θέλουν και οι ασθενείς. Οι αλλαγές στη δυναμική της επικοινωνίας μπορούν να ωφελήσουν τόσο τους οδοντιάτρους όσο και τους ασθενείς. Μια μελέτη του 2014 που δημοσιεύθηκε από το Αμερικανικό Κολλέγιο Μαιευτήρων και Γυναικολόγων σχετικά με την αποτελεσματική επικοινωνία γιατρού-ασθενούς έδειξε, ότι η διεξαγωγή συνεντεύξεων με τον ασθενή και η στρατηγική της κοινής λήψης αποφάσεων βελτιώνει την επικοινωνία ασθενούς-ιατρού και προωθεί καλύτερα αποτελέσματα για την υγεία. 

Δοκιμάστε τις επόμενες μέρες στο ιατρείο τις στρατηγικές που αναφέραμε παραπάνω και προσπαθείστε να αυξήσετε την περιέργεια ενός ασθενούς, για να αντιληφθούν σε πρώτη φάση ποιες ενέργειες θα βοηθήσουν την στοματική τους υγεία, ώστε να την ενσωματώσουν σιγά σιγά στην καθημερινότητά τους. Έτσι, είναι πολύ πιθανό να γεφυρωθεί το χάσμα που, τόσο συχνά, απογοητεύει τους ασθενείς και τους οδοντιάτρους.

Πηγή: Dentistry IQ

Είναι γνωστό ότι, ο διαβήτης επηρεάζει όλο το σώμα, ωστόσο μπορεί επίσης να αυξήσει τον κίνδυνο οδοντικής νόσου και άλλων στοματικών συμπτωμάτων. Στην πραγματικότητα, μία στις πέντε περιπτώσεις ολικής απώλειας των δοντιών συνδέεται με τον διαβήτη.

Τα καλά νέα είναι ότι μπορείτε να παρακολουθείτε και να φροντίζετε την υγεία σας. Ο έλεγχος του σακχάρου στο αίμα σας, το βούρτσισμα, το νήμα και η τακτική επίσκεψη στον οδοντίατρό σας, μπορεί να συμβάλει σημαντικά στη μείωση της πιθανότητας εμφάνισης των παρακάτω στοματικών προβλημάτων, που σχετίζονται με το διαβήτη.

1. Ασθένεια των ούλων

Παρατηρείτε κάποια αιμορραγία, όταν βουρτσίζετε τα δόντια σας ή χρησιμοποιείτε οδοντικό νήμα; Αυτό μπορεί να είναι ένα πρώιμο σημάδι της νόσου των ούλων. Εάν η πάθηση χειροτερέψει, το οστό που υποστηρίζει τα δόντια σας μπορεί να σπάσει, οδηγώντας σε απώλεια των δοντιών. Η πρώιμη ασθένεια των ούλων μπορεί να αντιμετωπιστεί με σωστό βούρτσισμα, τακτική χρήση νήματος και καλή διατροφή. Η έρευνα έχει δείξει ότι, η ασθένεια των ούλων μπορεί να επιδεινωθεί εάν το σάκχαρο στο αίμα σας δεν είναι υπό έλεγχο, οπότε είναι σημαντικό να το ελέγξετε.

2. Ξηροστομία

Μελέτες έχουν δείξει, ότι ο διαβήτης προκαλεί μείωση της παραγωγής σιέλου, επομένως μπορεί να αισθάνεστε ξηροστομία ή δίψα (άλλες αιτίες επίσης είναι τα φάρμακα και τα υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα). Καταπολεμήστε την ξηροστομία πίνοντας πολύ νερό. Μπορείτε, επίσης, να μασάτε τσίχλα χωρίς ζάχαρη και να τρώτε υγιεινά, τραγανά τρόφιμα για να ρέει ο σίελος. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό, επειδή η επιπλέον ζάχαρη στον σίελό σας, σε συνδυασμό με την παραγωγή λιγότερου σιέλου για να ξεπλύνετε τα υπόλοιπα τρόφιμα, μπορεί να χαλάσει τα δόντια.

3. Αλλοίωση της γεύσης

Λόγω του διαβήτη, οι αγαπημένες σας γεύσεις μπορεί να μην είναι τόσο πλούσιες όσο τις θυμάστε. Σίγουρα δεν είναι ευχάριστο, ωστόσο αξιοποιήστε την ευκαιρία, για να πειραματιστείτε με διαφορετικές γεύσεις, υφές και μπαχαρικά στα αγαπημένα σας τρόφιμα. Απλά προσέξτε να μην προσθέσετε πάρα πολύ ζάχαρη στο φαγητό σας, στην προσπάθειά σας να προσθέσετε γεύση. Αυτό, όχι μόνο μπορεί να επηρεάσει την ποιότητα της διατροφής σας, αλλά μπορεί επίσης να δημιουργήσει κοιλότητες στα δόντια. Εάν συνεχίζετε να έχετε κακή γεύση στο στόμα σας, επισκεφθείτε τον οδοντίατρο ή το γιατρό σας.

4. Λοιμώξεις

Ο διαβήτης επηρεάζει το ανοσοποιητικό σας σύστημα, κάνοντάς σας πιο ευάλωτους σε μολύνσεις. Ένα κοινό στους ασθενείς με διαβήτη, είναι η μόλυνση από μύκητες, που ονομάζεται μυκητώδης στοματίτιδα (καντιντίαση). Οι μύκητες ευδοκιμούν στην υψηλή ποσότητα ζάχαρης που βρίσκεται στον σίελό σας και εμφανίζονται σαν ένα λευκό στρώμα, που καλύπτει τη γλώσσα σας και το εσωτερικό των παρειών. Η πάθηση αυτή είναι πιο συχνή, σε άτομα που φορούν οδοντοστοιχίες και συχνά, αφήνει άσχημη γεύση στο στόμα σας. Επισκεφθείτε τον οδοντίατρό σας, αν νομίζετε ότι έχετε άφθες ή οποιαδήποτε άλλη λοίμωξη από το στόμα.

5. Αργή επούλωση

Έχετε παρατηρήσει ποτέ μια πληγή ή ένα κόψιμο στο στόμα σας, που δεν επουλώνεται; Αυτός μπορεί να είναι ένας άλλος τρόπος, που ο διαβήτης μπορεί να προσβάλλει το στόμα σας. Ο μειωμένος έλεγχος του σακχάρου στο αίμα, μπορεί να εμποδίσει τους τραυματισμούς να επουλωθούν γρήγορα και σωστά. Εάν έχετε πληγή στο στόμα σας, που πιστεύετε ότι δεν θεραπεύεται όπως θα έπρεπε, επισκεφθείτε τον οδοντίατρό σας.

Τι μπορείτε να κάνετε για να προστατέψετε την υγεία των δοντιών σας

Ο καλύτερος τρόπος να εξασφαλίσετε την στοματική σας υγεία, είναι να συνδυάσετε την προσωπική φροντίδα της υγείας σας, με την επαγγελματική φροντίδα του οδοντιάτρου σας. Με αυτόν τον τρόπο, θα πετύχετε την διατήρηση ενός υγιούς χαμόγελου, καθώς και την πιθανή επιβράδυνση της εξέλιξης του διαβήτη. Σας παραθέτουμε, λοιπόν, πέντε ενέργειες, στις οποίες μπορείτε να προβείτε για τη βέλτιστη ευεξία:

1. Ελέγξτε τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σας. Ο συνδυασμός των φαρμάκων με μια καλή διατροφή και σωματική άσκηση, μπορεί να βοηθήσει. Ο καλός έλεγχος του σακχάρου στο αίμα θα βοηθήσει, επίσης, το σώμα σας να καταπολεμήσει τυχόν βακτηριακές ή μυκητιασικές λοιμώξεις στο στόμα σας και να ανακουφίσει την ξηροστομία, που προκαλείται από τον διαβήτη.
2. Αποφύγετε το κάπνισμα.
3. Εάν φοράτε οποιοδήποτε είδος οδοντοστοιχίας, καθαρίστε την καθημερινά.
4. Βεβαιωθείτε ότι βουρτσίζετε τα δόντια σας δύο φορές την ημέρα με μια μαλακή οδοντόβουρτσα και ότι καθαρίζετε και ανάμεσα στα δόντια σας.
5. Επισκεφτείτε τον οδοντίατρό σας για τακτικές εξετάσεις.

Πηγή: Mouth Healthy