Κατά τη βρεφική ηλικία είναι σύνηθες για τα μωρά να εξερευνούν τον κόσμο χρησιμοποιώντας το στόμα τους. Το πιπίλισμα της πιπίλας, του αντίχειρα ή των δαχτύλων είναι απόλυτα φυσιολογικό για τα πρώτα χρόνια της ζωής, καθώς τα παιδιά το χρησιμοποιούν για να αισθάνονται ήρεμα.

Ωστόσο, εάν αυτό συνεχίζεται μετά την ηλικία των 5 ετών, θα μπορούσε να αποτελεί σημάδι δυσκολίας στη συναισθηματική και κοινωνική ανάπτυξη του παιδιού. Γι’αυτό είναι σημαντικό να βοηθήσετε το παιδί σας να απαλλαγεί από αυτή τη συνήθεια στον κατάλληλο χρόνο ώστε να μην υπάρξουν ανεπιθύμητες παρενέργειες.

Πιθανές Παρενέργειες

Το πιπίλισμα του αντίχειρα μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στην ευθυγράμμιση των δοντιών, το οποίο μπορεί να οδηγήσει στην ανάγκη ορθοδοντικής θεραπείας αργότερα.

Επιπλέον, όταν ένα παιδί συνεχίζει να πιπιλίζει τον αντίχειρα ή την πιπίλα του αφού έχουν ανατείλει όλα τα νεογιλά του δόντια, τότε κινδυνεύει με μόλυνση του μέσαίου αυτιού, η οποία σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να καταλήξει σε χειρουργική επέμβαση.

Άλλες παρενέργειες που σχετίζονται με το πιπίλισμα του αντίχειρα περιλαμβάνουν:

• Αρνητικές επιδράσεις στη θέση των γνάθων, με αποτέλεσμα προβλήματα στην ομιλία.
• Μεγάλη πιθανότητα για μολύνσεις από βακτήρια ή άλλα παθογόνα.
• Παραμόρφωση ή ευαισθησία στον ουρανίσκο.
• Προβλήματα στο δέρμα, όπως κάλλοι στον αντίχειρα ή στρέβλωση του νυχιού του δαχτύλου.

Πώς να βοηθήσετε το παιδί σας να απαλλαγεί από τη συνήθεια

Περίπου το 30% των παιδιών στο νηπιαγωγείο εξακολουθούν να πιπιλίζουν τους αντίχειρες τους, ωστόσο οι παρακάτω συμβουλές θα σας βοηθήσουν να διασφαλίσετε ότι το παιδί σας θα παραιτηθεί από αυτή τη συνήθεια στον κατάλληλο χρόνο.

Το πιο σημαντικό είναι να δείξετε υποστήριξη και να ενθαρρύνετε θετικά το παιδί ενώ βρίσκεται στη διαδικασία διακοπής της συνήθειας. Αυτό θα βοηθήσει στην οικοδόμηση της αυτοεκτίμησής του, η οποία με τη σειρά της θα μειώσει την ανάγκη ή την επιθυμία του να πιπιλίζει τους αντίχειρες του.

• Βοηθήστε το παιδί σας να καταλάβει τους λόγους για τους οποίους πρέπει να σταματήσει αυτή τη συνήθεια.
• Φροντίστε έτσι ώστε το περιβάλλον στο σπίτι να μην είναι στρεσογόνο.
• Καλλιεργήστε ένα κλίμα ενθάρρυνσης για το παιδί.
• Εάν τα παραπάνω δε λειτουργήσουν, μπορείτε να συμβουλευτείτε τον παιδοδοντίατρο σας, ώστε να σας συνταγογραφήσει κάποιο φάρμακο με πικρή γεύση για να βάλετε στην πιπίλα ή τον αντίχειρα.

Είναι γνωστό ότι η περιοδοντική νόσος μπορεί να προσβάλει, εκτός από τα δόντια μας, και άλλα ζωτικής σημασίας όργανα, όπως η καρδιά. Αυτό συμβαίνει, διότι τα μικρόβια μπορεί να περάσουν στην κυκλοφορία του αίματος και να δημιουργήσουν εστίες φλεγμονής. Οι αιματικοί θρόμβοι διαταράσσουν τη ροή του αίματος και μειώνουν την ποσότητα οξυγόνου, που χρειάζεται η καρδιά για την ομαλή λειτουργία της. Δηλαδή, οι αθηρωματικές πλάκες που σχηματίζονται στις καρωτίδες, προκαλούν πάχυνση των αρτηριών. Όσο μεγαλύτερη είναι η συγκέντρωση των «κακών» παθογόνων μικροβίων στο στόμα, τόσο μεγαλύτερος κίνδυνος υπάρχει να σχηματιστούν αθηρωματικές πλάκες στα τοιχώματα των αγγείων με συνέπεια την ανάπτυξη θρόμβων.

Άτομα με περιοδοντική νόσο έχουν σχεδόν διπλάσιες πιθανότητες να έχουν καρδιακές παθήσεις. Μια πρόσφατη ανάλυση δείχνει ότι ο πιθανός κίνδυνος καρδιακών παθήσεων για ασθενείς με περιοδοντική νόσο μπορεί να είναι ακόμη μεγαλύτερος από ότι για τους ασθενείς με υψηλή χοληστερόλη. Το λογικό συμπέρασμα είναι ότι η επίλυση της περιοδοντίτιδας και η άψογη στοματική υγεία θα πρέπει να μειώσει τη συχνότητα εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων. Ωστόσο, δεν υπάρχουν αρκετές μελέτες για να στηρίξουν αυτό το συμπέρασμα. Πως λοιπόν μπορείτε να προστατεύσετε τους ασθενείς σας, όταν δεν υπάρχουν επαρκείς πληροφορίες;

Συνεργασία και Συζήτηση

Εφόσον η συγκεκριμένη ασθένεια προσβάλλει διαφορετικά όργανα, οι ασθενείς πολύ πιθανόν να παρακολουθούνται από διαφορετικών ειδικοτήτων επαγγελματίες. Είναι σημαντικό να υπάρχει ενημέρωση και συνεργασία, ώστε να είναι αποτελεσματική η θεραπεία. Από την πλευρά τους οι οδοντίατροι, μπορούν να σχεδιάσουν την θεραπεία τους, η οποία θα περιλαμβάνει τακτικά ραντεβού για αφαίρεση της πλάκας και καθαρισμό, αλλά και οδηγίες στους ασθενείς για το πως να διατηρήσουν την υγεία των δοντιών τους μέχρι το επόμενο ραντεβού. 

Ένα σημείο που πρέπει να προσέξετε είναι, πως θα επικοινωνήσετε στους ασθενείς σας τη σύνδεση των 2 νόσων. Είναι σημαντικό να είστε προσεκτικοί με τις πληροφορίες που μεταδίδετε στους ασθενείς, δεδομένου ότι η έρευνα που έχει διεξαχθεί είναι περιορισμένη. Δεν θα μπορείτε να διαβεβαιώσετε τους ασθενείς, ότι μετά το πέρας της περιοδοντικής θεραπείας δεν θα συναντήσουν κάποιο καρδιαγγειακό πρόβλημα. Μπορείτε όμως, να μοιραστείτε τα ευρήματα των μέχρι τώρα ερευνών και να τους συμβουλεύσετε να παρακολουθούν την υγεία τους, καθώς και τι να προσέξουν. 

Βοηθώντας τους ασθενείς σας να καταλάβουν, ότι το πρωταρχικό σας μέλημα είναι η υγεία της καρδιάς τους, παρά το γεγονός ότι η ειδικότητά σας περιορίζεται σε άλλα όργανα του σώματος, θα τους παρακινήσετε να κάνουν, ό,τι είναι απαραίτητο, για να διατηρήσουν την βέλτιστη στοματική υγεία. 

Θεραπεία 

Δεδομένης της σχέσης μεταξύ περιοδοντικής νόσου και καρδιακής υγείας, για να μην αναφέρουμε την απώλεια δοντιών και το πλήθος άλλων ασθενειών που συνδέονται με την περιοδοντίτιδα, η θεραπεία πρέπει να έχει αποτελέσματα. 

Το πρώτο βήμα στην αποτελεσματική θεραπεία είναι η διάγνωση. Πρέπει να έχετε ένα κατάλληλο πρωτόκολλο ανίχνευσης. Οι ασθενείς συχνά δεν καταλαβαίνουν, ή απλά αγνοούν, τους προειδοποιητικούς δείκτες της περιοδοντικής νόσου, επομένως είναι επιτακτική ανάγκη το ιατρείο σας να διαθέτει τα εργαλεία για την ενημέρωση των ασθενών. Τα αρχικά συμπτώματα της περιοδοντικής νόσου συχνά δεν είναι πολύ εμφανή.

Η Αμερικανική Ακαδημία Περιοδοντολογίας απαριθμεί τα σημάδια της περιοδοντικής νόσου ως εξής:

• Κόκκινα, πρησμένα ή ευαίσθητα ούλα ή άλλος πόνος στο στόμα
• Αιμορραγία ενώ βουρτσίζετε, όταν χρησιμοποιείτε νήμα ή τρώτε σκληρά τρόφιμα
• Τα ούλα υποχωρούν ή απομακρύνονται από τα δόντια, προκαλώντας τα δόντια να φαίνονται περισσότερο από πριν
• Χαλαρά ή ασταθή δόντια
• Πύον ανάμεσα στα ούλα και τα δόντια
• Πληγές στο στόμα
• Συνεχόμενη κακή αναπνοή
• Αλλαγές στην αίσθηση του δαγκώματος
• Αλλαγές στην εφαρμογή τεχνητών οδοντοστοιχιών

Ακόμη και με την έγκαιρη διάγνωση, οι ασθενείς συχνά αρνούνται τη χειρουργική θεραπεία λόγω φόβου ή παρεξήγησης. Ο μόνος τρόπος για να αποκατασταθεί όποια βλάβη προκλήθηκε από περιοδοντική νόσο, είναι να θεραπευτεί πλήρως η μόλυνση και να κλείσουν τα «ανοίγματα». Μέχρι πρόσφατα, αυτό σήμαινε επώδυνη χειρουργική απόξεση. Σήμερα όμως, πολλοί γενικοί οδοντίατροι και περιοδοντικοί προσφέρουν μια φιλική προς τον ασθενή, λιγότερο επεμβατική διαδικασία λέιζερ – πρωτόκολλο LANAP – ως εναλλακτική στην αποκατάσταση της στοματικής υγείας των ασθενών.

Ως οδοντίατροι, μπορείτε να βοηθήσετε στην ενημέρωση και εκπαίδευση των ασθενών σας, σχετικά με τη σύνδεση των 2 παθήσεων, αναζητώντας τα πρώιμα συμπτώματα περιοδοντικής νόσου και προσφέροντας ελάχιστα επεμβατικές θεραπευτικές επιλογές που οι ασθενείς θα αποδεχθούν. 

Οι σιαλογόνοι αδένες παράγουν το σάλιο για να υγραίνεται το στόμα, για να βοηθήσει στην προστασία των δοντιών από την τερηδόνα και να αφομοιώσει τα τρόφιμα. Ο σίελος καταλήγει στο στόμα μέσω των μικρών σωλήνων που ονομάζονται εκφορητικοί πόροι των σιαλογόνων αδένων.
Η πιο κοινή αιτία των προβλημάτων των σιελογόνων αδένων εμφανίζεται όταν οι πόροι τους αποφράσσονται και ο σίελος δεν μπορεί να παροχετευθεί.
Προβλήματα με τους εκφορητικούς πόρους
Σιαλολιθίαση είναι μια κατάσταση όπου σχηματίζονται μικροσκοπικές πέτρες- λίθοι εντός των σιαλογόνων αδένων. Οι λίθοι αυτοί αποτελούνται από ασβέστιο.
Μερικοί από αυτούς τους λίθους δεν προκαλούν συμπτώματα, αλλά μερικές αποφράζουν τους εκφορητικούς πόρους. Η ροή του σίελου μερικώς ή πλήρως σταματά και ο αδένας διογκώνεται και μπορεί να αναπτυχθεί μόλυνση.
Σιαλαδενίτιδα είναι μια επώδυνη λοίμωξη του σιαλογόνου αδένα. Ο σταφυλόκοκκος, ο στρεπτόκοκκος, ο αιμόφιλος της ινφλουέντζας ή αναερόβια βακτήρια είναι συνήθως η αιτία. Η κατάσταση αυτή είναι κοινή στους ηλικιωμένους που έχουν σιαλολιθίαση των σιαλογόνων αδένων, αλλά και στα βρέφη επίσης μπορεί να αναπτυχθεί σιαλαδενίτιδα κατά τις πρώτες εβδομάδες της ζωής τους.
Η σιαλαδενίτιδα μπορεί να εξελιχθεί σε μια σοβαρή λοίμωξη, αν δεν αντιμετωπιστεί σωστά.
Ιογενείς λοιμώξεις όπως παρωτίτιδα, γρίπη, ιών Coxsackie, echovirus και ο κυτταρομεγαλοϊός μπορούν να προκαλέσουν διόγκωση των σιαλογόνων αδένων.
Κύστεις μπορούν να αναπτυχθούν στους σιαλογόνους αδένες μετά από λοιμώξεις τραυματισμούς,, λίθους ή όγκους. Μερικές φορές τα μωρά γεννιούνται με κύστεις στην παρωτίδα λόγω ενός προβλήματος με την πρόωρη ανάπτυξη των αυτιών.
Όγκοι
Οι περισσότεροι όγκοι των σιαλογόνων αδένων είναι καλοήθης, αλλά μπορούν επίσης να είναι και κακοήθης. Η παρωτίδα είναι ο πιο συχνός σιαλογόνος αδένας, σε σχέση με τους υπόλοιπους που παρουσιάζονται όγκοι.
Πλειόμορφα αδενώματα (ή μικτός όγκος), αποτελούν τον πιο κοινό όγκο στην παρωτίδα. Μεγαλώνει αργά και είναι καλοήθης. Ένα πλειόμορφο αδένωμα ξεκινά ως ένα ανώδυνο εξόγκωμα στο πίσω μέρος της γνάθου, ακριβώς κάτω από το λοβό του αυτιού, στην περιοχή της ουράς της παρωτίδος όπως λέγεται. Αυτό είναι πιο συχνό σε γυναίκες.
Καλοήθη πλειόμορφα αδενώματα μπορούν επίσης να εμφανιστούν στον υπογνάθιο αδένα και τους μικρούς σιαλογόνους αδένες, αλλά λιγότερο συχνά από ότι στην περιοχή της παρωτίδας.
Όγκος του Warthin (ή θυλώδες κυσταδενολέμφωμα), είναι ο δεύτερος πιο συνήθης καλοήθης όγκος της παρωτίδας. Είναι πιο συχνός σε ηλικιωμένους άνδρες και μπορεί να αναπτυχθεί και στις δύο παρωτίδες του προσώπου.
Νεοπλασίες κακοήθων όγκων είναι σπάνιοι στους σιαλογόνους αδένες και εμφανίζονται συνήθως μεταξύ των ηλικιών 50 – 60. Ορισμένοι τύποι αυξάνονται γρήγορα και μερικοί είναι αργοί στην ανάπτυξή τους.
Άλλες παθολογικές καταστάσεις των σιαλογόνων αδένων
Το σύνδρομο Sjögren είναι μια χρόνια συστηματική πάθηση και κατατάσεται στα αυτοάνοσα νοσήματα. Παρουσιάζει συμπτώματα μη έκκρισης ανάλογα με το επίπεδο που βρίσκεται η νόσος, από τους σιαλογόνους αδένες, τους δακρυϊκούς και τους ιδρωτοποιούς αδένες. Οι μεσήλικες γυναίκες πλήττονται περισσότερο. Το σύνδρομο Sjögren παρουσιάζεται συχνά σε άτομα που έχουν ρευματοειδή αρθρίτιδα, ερυθηματώδη λύκο, σκληροδερμία και πολυμυοσίτιδα.
Σιαλαδένωση είναι μια ανώδυνη διόγκωση των σιαλογόνων αδένων χωρίς γνωστή αιτία. Η παρωτίδα είναι συνήθως ο προσβαλόμενος αδένας.
Αιτίες και παράγοντες κινδύνου
Η ακριβής αιτία σχηματισμού λίθων δεν είναι γνωστή, αλλά ορισμένοι παράγοντες μπορούν να συμβάλουν σε αυτή την κατάσταση όπως:
Αφυδάτωση, η οποία αυξάνει το σίελο.
Μειωμένη πρόσληψη τροφής, που μειώνει την ανάγκη για σίελο.
Αντισταμινικά, φάρμακα για την αρτηριακή πίεση, ψυχιατρικά φάρμακα και άλλα φάρμακα μπορεί να μειώσουν την παραγωγή σιέλου.
Παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο να αναπτύξουν σιαλαδενίτιδα είναι:
Η αφυδάτωση, ο υποσιτισμός, οι διατροφικές διαταραχές.
Πρόσφατη χειρουργική επέμβαση, χρόνιες ασθένειες, καρκίνος, προωρότητα.
Τα αντισταμινικά, διουρητικά, ψυχιατρικά φάρμακα, φάρμακα για την αρτηριακή πίεση, βαρβιτουρικά.
Ιστορικό συνδρόμου Sjogren.
Επαγγέλματα που χρειάζεται να φυσούν αέρα (παίζοντας τρομπέτα, κατασκευή φυσητού γυαλιού).
Οι παράγοντες κινδύνου για πλειόμορφα αδενώματα περιλαμβάνουν:
Έκθεση σε ακτινοβολία, κάπνισμα.
Οι παράγοντες κινδύνου για καρκίνο των σιαλογόνων αδένων είναι:
Σύνδρομο Sjögren, έκθεση σε ακτινοβολία, κάπνισμα
Σιαλαδένωση είναι πιο πιθανή να αναπτυχθεί σε άτομα που είναι παχύσαρκα, έγκυες ή θηλάζουσες, άτομα που είναι υποσιτισμένα ή έχουν διατροφικές διαταραχές, αλκοολικούς με κίρρωση του ήπατος και σε άτομα που έχουν νεφρική ανεπάρκεια ή προβλήματα του θυρεοειδούς αδένα.